Potasyum Nedir?
Potasyum, simgesi “K” harfi olan ismini potas olarakta ifade edilen postasyum karbonattan alan, kimyasal bir elementtir. Atom numarası ise 19‘dur. Rengi gümüş-beyaz olan bu element yapı itibariyle bıçakla kesilebilecek derecede yumuşak, alkali bir metaldir.
Tabiatta deniz suyu ve bir çok mineral içerisinde başka elementlere bağlı bir şekilde bulunmaktadır. Havada seri bir şekilde oksitlenen potasyum, suya karşı da oldukça aktif bir elementtir.
Potasyumun kanda az seviyede görülmesine hipokalemi, fazla seviyede görülmesine ise hiperkalemi ismi verilmektedir.
Potasyumun Temel Özellikleri
Atom Numarası : 19
Element Serisi : Alkali metaller
Grup / Periyot / Blok : 1, 4, s
Görünüş : Gümüş-beyaz
Atom ağırlığı : 39.0983(1) g/mol
Elektron Dizilimi : Ar 4s1
Enerji Seviyesi Başına Elektronlar : 2, 8, 8, 1
CAS Kayıt Numarası : 7440-09-7
(Cas Numarası : Amerikan Kimya Derneği’nin (American Chemical Society) bir alt bölümü olan Chemical Abstracts Service (CAS), bu tanımlayıcı numaraları bilimsel literatürde tanımlanmış her bir kimyasal bileşik için verir.)
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâli : katı
Yoğunluk : 0.89 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu : 0.828 g/cm
Ergime Noktası : 335.53 ° – 63.38 °C
Kaynama Noktası : 1032 °K – 759 °C
Ergime Isısı : xxx kJ/mol
Buharlaşma Isısı : xxx kJ/mol
Isı Kapasitesi : xxx J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısı : Hacim merkezli kübik
Yükseltgenme seviyeleri : 1 (kuvvetli bazik oksit)
Elektronegatifliği : 0.82 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi : 418.8 kJ/mol
Atom yarıçapı: 220 pm
Atom yarıçapı (hes.) : 243 pm
Kovalent yarıçapı : 196 pm
Van der Waals yarıçapı : 275 pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci : xxx nΩ·m (20°C’de)
Isıl iletkenlik : xx W/(m·K)
Isıl genleşme: xx µm/(m·K) (25°C’de)
Ses hızı : xx m/s (xx°C’de)
Mohs sertliği : 0.4
Vickers sertliği : ? MPa
Brinell sertliği : 0.363 MPa
Potasyum Nerelerde Kullanılır?
– Potasyum klorür, sülfaj ta kullanılır.
– Potasyum hidroksit endüstride kuvvetli baz olarak kullanılır.
– Potasyum nitrat barut yapımında kullanılır.
– Potasyum karbonat, potas, cam yapımında kullanılır.
– Potasyum kullanılarak işlenen cam normal camdan daha kuvvetlidir.
– Buharı manyetikmetrelerde kullanılır.
– NaK, oda sıcaklığında sıvı olan bir sodyum-potasyum alaşımı, ısı iletimi için kullanılır. Ayrıca hava içermeyen kuru çözücü üretiminde kurutucu olarak kullanılır.
– Bitkilerin büyümesi için toprakta bulunması gereken bir maddedir.
– İyonları hayvan hücrelerinde hayati öneme sahiptirler (Na-K pompası).
– Potasyum klorür sofra tuzu -NaCl- yerine veya kalbi durdurmak için kullanılır (kalp ameliyatları veya iğneyle idam).
– Superoksit KO2 taşınabilir oksijen kaynağı veya karbondioksit tutucu olarak kullanılır.
– Potasyum bisülfit (KHSO3) gıda katkısı olarak kullanılır.
– Potasyum bromür (KBr) fotografik film ve kabartmalarda kullanılır.
– Potasyum kromat (K2CrO4) havai fişek, patlayıcı, kibrit, deri işlemede renk verici (parlak sarı-kırmızı renk) olarak kullanılır.
– Potasyum florosilikat (K2SiF6) özel cam ve seramik yapımında, ve böcek öldürücü olarak kullanılır.
– Potasyum pirofosfat (K2P207) sabun ve deterjanlarda kullanılır.
– Potasyum sodyum tartarat, Rochelle tuzu, (KNaC4H4O6)kabartma tozu, ilaç ve ayna yapımında kullanılır.
– Temizlik malzemesi olan sabunda da kullanılır.
Potasyum balık, tavuk, taze et, birçok sebze ve özellikle meyvelerde bulunur.
